جلوگیری از افت قند خون در افراد دیابتی
هیپوگلیسمی یا افت قند خون در بیماران مبتلا به دیابت آزاردهنده است؛ سرگیجه، افزایش ضربان قلب، تاری دید، ضعف و سردرد از جمله علائمی هستند که ممکن است به دنبال افت قند خون تجربه کنید. علاوه بر این، ممکن است احساس گیجی کنید و تمرکز کردن برای‌تان دشوار باشد. از این رو، لازم است که علائم و درمان هیپوگلیسمی یا افت قندخون را در صورت ابتلا به دیابت بشناسید تا درصورت لزوم بتوانید آن را مدیریت کنید.در متن پیش رو قصد داریم شما را با ریسک‌فاکتورها یا جلوگیری از افت قند خون در افراد دیابتی آشنا کنیم.
چه زمانی قند خون افت پیدا می کند؟
در بیماران مصرف کننده ی انسولین و سایر داروهای ضد دیابت، هنگامی که انسولین خون بالا می رود، افت قند خون رخ می دهد. همچنین هنگامی که بیمار دیابتی یک وعده ی غذایی را فراموش یا حذف می کند و یا فعالیت بدنی شدید انجام می دهد ممکن است این عارضه رخ دهد.
البته گاهی افت قند خون پس از حملات تشنج صرع و یا به علل دیگری هم ممکن است رخ بدهد.
علایم افت قند خون
هر فرد دیابتی باید علایم افت قند خون را بشناسد و نسبت به آن آگاه باشد چرا که اگر در ابتدای بروز علایم، اقدامات لازم صورت بگیرد،عارضه قابل کنترل می باشد.
علایم افت قندخون عبارتند از : تعریق سرد، تپش قلب، لرز، تاری دید، گرسنگی شدید، ضعف و اضطراب، سرگیجه وبیقراری، سردرد و خستگی می باشد و در موارد شدید می تواند منجر به از دست دادن هوشیاری شود.
عوامل خطر هیپوگلیسمی یا افت قند خون در افراد دیابتی
منظور از ریسک‌فاکتور یا عوامل خطر آن دسته از مواردی است که احتمال وقوع مسئله‌ای را افزایش می‌دهند. داشتن این ریسک‌فاکتورها لزوماً به معنای وقوع هیپوگلیسمی در شما نیست؛ اما می‌تواند احتمال ابتلای شما را افزایش دهد.
مهم‌ترین عوامل هیپوگلیسمی عبارت‌اند از:
1. مصرف بیش از حد انسولین و دیگر داروهای دیابت
وقتی بیمار دیابتی انسولین یا سایر داروهایش را به میزان بیش از اندازه مجازش مصرف کرده باشد، دچار هیپوگلیسمی یا افت قند خون خواهد شد.
2. مصرف داروهای ضد فشار خون
داروهای ضد فشار خون لزوماً احتمال هیپوگلیسمی را افزایش نمی‌دهند؛ اما ممکن است تشخیص علائم آن را دشوار کنند. برای مثال، یکی از علائم شایع افت قند خون افزایش ضربان قلب است؛ اما این داروها از افزایش ضربان قلب جلوگیری می‌کنند. از این رو، درصورت مصرف داروهای ضد فشار خون ممکن است لازم باشد که قند خون‌تان را با فواصل کمتری اندازه‌گیری کنید.
3. استفاده مداوم از یک محل برای تزریق انسولین
اگر به‌صورت مداوم انسولین را به یک نقطه از پوست تزریق کنید، سبب ایجاد بافت اسکار و چربی در زیر پوست می‌شود که به آن لیپوهایپرتروفی گفته می‌شود. لیپوهایپرتروفی بر روی جذب انسولین توسط بدن تاثیر می‌گذارد و احتمال هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی را افزایش می‌دهد. از این رو، لازم است که محل تزریق را به تناوب تغییر دهید.
فراموش نکنید سرعت جذب انسولین در مناطق مختلف بدن با یکدیگر متفاوت است.
4. ابتلا به دیابت برای مدت زمان طولانی
هرچه مدت زمان بیشتری از ابتلای شما به دیابت گذشته باشد، بیشتر در معرض هیپوگلیسمی یا افت قند خون قرار می‌گیرید.
5. حذف برخی وعده‌های غذایی
در صورت ابتلا به دیابت، حذف برخی وعده‌های غذایی و کم مصرف کردن غذا و خصوصا کربوهیدارت‌ها سبب خواهد شود که تعادل قند خون به هم بریزد و زمینه برای افت قند خون فراهم شود.
6. الگوهای غذایی نامنظم
بی‌نظمی در صرف غذا می‌تواند تعادل قند خون و داروها را به هم بریزد و شما را درمعرض ابتلا به هیپوگلیسمی قرار دهد. مطالعات نشان داده است که افرادی با یک الگوی غذایی منظم نسبت به سایرین کمتر در معرض هیپوگلیسمی یا افت قند خون هستند.
7. ورزش سنگین
حین انجام ورزش مصرف گلوکز یا قند خون توسط بدن افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، حساسیت سلول‌ها نسبت به انسولین افزایش می‌یابد. بنابراین، انجام ورزش‌های سنگین بدون ارزیابی سطح قند خون می‌تواند خطرناک باشد.
از این رو، برای پیشگیری از ابتلا به هیپوگلیسمی متعاقب ورزش کردن، لازم است که قند خون‌تان را قبل، حین و بعد از ورزش کردن اندازه‌گیری کنید. ممکن است لازم باشد پیش از ورزش کردن یک میان‌وعده سبک مصرف کنید. از سوی دیگر، درصورتی که پس از انجام ورزش، قند خون‌تان خیلی پایین باشد، ممکن است لازم باشد قرص گلوکز یا یک میان‌وعده مصرف کنید. حین ورزش کردن مراقب علائم هیپوگلیسمی باشید و درصورت وقوع ورزش را متوقف و قند خون خود را اندازه‌گیری کنید.
8. کاهش وزن
از آنجایی که اضافه وزن احتمال ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد، کاهش وزن یک بخش ضروری در درمان دیابت است. اما کاهش وزن سریع هم می‌تواند شما را درمعرض هیپوگلیسمی یا افت قند خون قرار دهد. کاهش وزن حساسیت سلول‌ها را به انسولین کاهش می‌دهد؛ این بدین معنی است که شما ممکن است نیاز به انسولین کمتری داشته باشید. از این رو، درصورتی که تصمیم به کاهش وزن دارید، لازم است که با پزشک خود در این باره مشورت کنید.
راه های جلوگیری از افت قند خون در افراد دیابتی
درصورتی که هر یک از عوامل خطر مربوط به هیپوگلیسمی را دارید، لازم است با پزشک خود مشورت کنید. با انجام موارد زیر می‌توانید احتمال وقوع هیپوگلیسمی را کاهش دهید:
- هیچ وعده غذایی را حذف نکنید.
- محل تزریق انسولین را به تناوب تغییر دهید.
- با پزشک خود درباره داروهای مصرفی‌تان – به ویژه ضدافسردگی‌ها و بتابلاکرها- و تاثیر آن‌ها بر روی سطح قند خون‌تان مشورت کنید.
- سطح قند خون‌تان را حین ورزش کردن به‌طور منظم ارزیابی کنید.
- درصورت مصرف الکل، حتماً یک میان‌وعده مصرف کنید.
- برای ارزیابی کم‌کاری تیروئید آزمایش بدهید.
- درصورت کاهش وزن، با پزشک خود برای تنظیم داروهای‌تان مشورت کنید.
نکته پایانی در مورد جلوگیری از افت قند خون در افراد دیابتی
درصورت وقوع هیپوگلیسمی، مصرف یک کربوهیدرات سریع الاثر از قبیل آب نبات یا آبمیوه می‌تواند به بالا بردن سطح قند خون کمک کند. با این حال، درصورتی که چند بار در طول هفته دچار هیپوگلیسمی می‌شوید، لازم است که در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید